Normal Şartlarda yeni döllenmiş yumurta rahmin içindeki zara yapışıp yerleşir. Döllenmiş yumurtanın normal yerinden başka bir yerde yerleşmesine “Ektopik Gebelik” yani “Dış Gebelik” denir. Dış gebelik zamanında tedavi edilmezse ölümcül seyredebilir. Tüm gebeliklerin içinde 1/150 ve 1/1000 civarında görülmektedir. Pelvik Hastalıkların sık görüldüğü bazı ülkelerde insidansın 1/28 e kadar yükseldiği görülmüştür. Dış Gebelik sıklığını arttıran etkenler; Seksüel yolla geçen hastalıkların artışı, Tüplere yapılan cerrahi girişimler, yumurtlamayı teşvik eden ilaçların kulanımı….. gibidir. Normalde döllenme tüpün Ampulla denilen yumurtalığa yakın bir bölgesinde olur. Döllenmiş yumurta rahim içine doğru yol alırken bir yandan gelişimini sürdürür. Rahmin içine geldiğinde yerleşebilme kapasitesini kazanmıştır. Döllenmiş yumurtanın tüpteki yolculuğunu geciktiren herhangibir etken yerleşme olgunluğuna erişmiş döllenmiş yumurtanın bulunduğu yere yerleşmesine neden olur ki böylece Dış Gebelik oluşur. Dış gebelik olgularının yaklaşık % 50 sinde önceden geçirilmiş bir Pelvik Enfeksiyon hikayesi mevcuttur.
Dış Gebelik Nedenleri
Dış gebelik nedenleri hakkında detaylı bir biçimde aşağıda maddelendirme ve gruplandırma yaptık. 1- Tüplere bağlı nedenler;
- Doğumsal Tüp anomalileri
- Aşırı kıvrımlı tüp
- Gelişememiş tüp
- Tüpte cep oluşu
- Tüpte ekstra bir delik oluşu
- Tüpün kendi etrafında dönmesi
- Komşu tümöral oluşum nedeniyle
- Endometriozis nedeniyle
- Pelvik Enfeksiyonlar
- Tüp bağlama veya açma gibi cerrahi girişimler
2- Döllenmiş Yumurtanın kendine ait anomalileri
- Döllenmiş Yumurtanın çeper anomalisi
- Bozuk Spermogram
3- Döllenmiş Yumurtanın göçündeki problem 4- Endokrin bozukluklar
- Luteal faz defektleri
- Geç ovulasyon
5- Aile planlaması yöntemleri
- Rahim içi araç
- Yalnızca Progesteron içeren mini hap kullanımı
- Tüp ligasyonu
6- Geçirilmiş Dış Gebelik 7- Kısırlık nedeniyle uygulanan teknikler
Dış Gebelik Tedavisi
Hastanın mevcut durumunu düzeltmek gerekir. Yani Şok halinde veya Batın içine çok kanayarak geldiyse hemen Sıvı Replasman Tedavisi ve gerekirse Kan ve Plazma Transfüzyonları yapılır. Dış gebelik tedavisi için cerrahi tedavide tercihen Laparoskopik yani kapalı yöntem ile ameliyat yapılır. Bazen Laparotomik yani açık yöntem ile de operasyon yapılabilir. Eğer Dış Gebelik erken dönemde tanınırsa Batı İçine Kanama yapmadan, Şok tablosu oluşturmadan yakalanırsa, Medikal Tedavi yani dış gebelik tedavisi için ilaçla tedavi şansımız olabilir. Bunun için Metotreksat denilen Antimitotik İlacı belli protokollerle hastaya uygular ve yine Ultrason ve BHCg takipleriyle Dış Gebeliğin vücutta tamamen kayboluşunu izleriz. Bu süreç dış gebelik hastası için belki biraz sıkıcı olabilir fakat sabırla ve bizimle iyi bir iletişim halinde takip edilen sürecin sonunda dış gebelik tedavisi başarıyla sonuçlanacak ve SAĞLIK SİZİN OLACAKTIR!!!!! Burada en önemli şey hastalığı tanımak, evresini ve şiddetini anlamak ve seçilecek uygun tedaviyi en iyi şekilde bilmektir. Eğer Dış Gebelik konusunda deneyimli bir hekim tarafından takip ediliyorsanız. Hayati riskiniz yok demektir. Biz yıllardır bilgi, beceri ve tecrübelerimiz ile Dış Gebeliği olan hastalarımızı en iyi şekilde tedavi etmekteyiz.
Ektopik Gebelik Tanısı
Tanısı gerçekten zor olan ve ancak bu konuda tecrübe kazanmış bir Kadın Hastalıkları ve Doğum hekiminin teşhis ve tedavi edebileceği bir durumdur. Hastadan alınan dikkatli bir öykü ve özenle yapılmış bir Ultrason eşliğinde Jinekolojik Muayene ile Dış Gebelik Tanısı konur. Dış gebelik tanısında bize yardımcı olan bazı yöntemler şunlardır.
- 48 saat arayla aynı laboratuvarda yapılan Kanda Gebelik testleri.
- Vajinal Ultrasonografi
- Endometrial kürtaj
- Kuldosentez
- Laparoskopi
Çok nadiren hastada hem Normal hem Dış Gebelik birlikte görülür.Bu durum yardımla üreme yöntemlerinde daha sık görülür.
Dış Gebelikte Oluşan Şikayetler
Dış Gebelik yerleştiği yere göre isim alır. En sık Tüpün Ampulla denilen kısmında yer alır. Üreme çağındaki bir kadında adet düzensizliği, lekelenme tarzında kanama veya ağrı varsa ilk akla gelmesi gereken durmlardan biridir Dış Gebelik. Tüm bu şikayetlerin yanında Ultrasonda adneksiel bir kitle gördüysek tanımız güçlenir. Dış Gebeliğin Klasik Şikayet Üçlüsü;
- Adet Rötarı
- Kanama
- Kasık Ağrısı dır.
Adet gecikmesi ortaya çıktıktan sonra, adet kanamasından az ve koyu renkli bir kanama haftalarca devam edebilir. Kasık ağrısı hemen daima kanamadan önce ortaya çıkar. Kanama olmaması gebeliğin büyümeye hızla devam ettiğinin bir göstergesi olabilir. Bazen vajinal kanama olmadan hızlı büyüyen Dış Gebelik materyali Batın içine kanayıp hastayı kan kaybından öldürebilir. Birkaç haftalık gebe bir kadının bol kanama ve hafif ağrısının oluşu Normal yerinde olan bir gebeliği, az kanama ve çok ağrısın oluşu bir Dış Gebeliği düşündürmelidir. Ağrının nedeni tüpün gerilmesi, kanama nedeniyle ve büyüyen dış gebelik materyali nedeniyle tüpün yırtılması ve batın içine kanama olmaya başlamasıdır. Rahim içi zarında Arias – Stellata denilen özel bir patolojik değişim meydana gelir ki Rahim zarı kürtaj yoluyla dışarı alınıp Patolojik olarak incelenirse bu görüntü tanı kodurucudur. Dış Gebelik tüp içinde ancak kısıtlı bir süre yaşar ve büyür. Sonra kese tüple beraber yırtılır ve bebek ölür. Eğer kadına vaktinde müdahale edilmez ise onun da hatatı tehlikeye girer.